We wczesnej młodości nie zastanawiamy się na ogół jak się skończy nasza przygoda z życiem, wszak to futurum primum a jeszcze nie imperfectum – czyli czas przeszły niedokonany a więc coś co było w przeszłości ale być może jeszcze się nie zakończyło – np.: chodziłem na lekcje, wykłady, ale czy chodzę nadal? Po łacinie – jak może pamiętacie to docebar czyli „byłem nauczany”. A jak uczę się nadal to jeszcze młodość „niedokonana” ten czas przeszły niedokonany pokazuje, że ten proces trwa. Od nas to zależy. Jak nauka cię porywała (capiebaris) – to młodość, a jak uczysz się nadal ale nie odkrywasz nowych lądów to „już dokonałeś”. A my cały czas „dokonujemy”.

Nie myślimy jeszcze o tempus fugit bo tyle przed nami - wszak mamy czasy przyszłe niedokonane przed sobą a o zaprzeszłych nawet nie wspomnimy. Tylko łacina potrafi tak namieszać w czasach – lepiej opisałby to nasz kolega Krzysztof Jurkiewicz i może jak go wywołam do tematu to się spręży i wytłumaczy jak dojść ad infinitum.

Dlatego jak czytam czasem w enuncjacjach prasowych: „Sześćdziesięcioletnia starsza osoba” coś tam zrobiła albo też i nie …, albo - „staruszka siedemdziesięcioletnia….” - to myślę sobie ile lat ma ten dziennikarz, który to napisał i ile mu zostało do starczego wieku? I zaraz na pocieszenie przypomina mi się nasze sprzed kilku dni spotkanie, na które zjechali się absolwenci z różnych stron kraju a Karol Wronecki aż z Kanady. Karolowi tak spodobało się „bycie” w Polsce (nieskromnie myślimy, że również z nami), że zapomniał się i byłby przegapił swój odlot do Kanady.

W swojej książce „Efekt wioski” Susan Pinker dowodzi na podstawie badań, że długowieczność jest pochodną bliskich relacji ze znajomymi. Ludzie utrzymujący kontakty z przyjaciółmi żyją przeciętnie kilkanaście lat dłużej niż samotnicy, a geny odpowiadają tylko w około 25 procentach za długie życie. Dożycie późnej starości (to ani 60 ani 70 lat tylko dużo więcej) jest efektem więzi i zwyczajów społecznych stąd „efekt wioski”. Nasza „wioska” Absolwenci69 cały czas pracuje na przedłużenie w „dobrostanie” naszego życia.

            Przyszłość przed nami czyli futurum est praemisit bo w linearnej koncepcji czasu jest to ta część linii czasu, która dopiero ma nastąpić – wspominając myślmy o przyszłości – i dlatego wszystko przed nami.                 Renata Gryglaszewska